Categorie: Wildplukken

Ruwe berk – Betula pendula

Ruwe berk – Betula pendula

Geplaatst op door Janneke van Ruijven

Boom van de maand: De Berk – Betula

Eén van mijn favoriete bomen is de berk, een krachtige pioniersboom. Pionieren zijn vaak goed voor onze weerstand en voor reiniging (zowel in de aarde als in ons lichaam), dat is ook bij de berk het geval. Haar prachtige witte stam weerkaatst het licht van de maan, haar energie (en sapstroom!) is extra krachtig bij de volle maan. Ik nodig je uit om met volle maan is tegen haar stam aan te gaan staan en de energie te voelen en haar wijsheid te ontvangen. Ze leeft in symbiose met de magische vliegenzwam. Is de berk verzwakt? Dan heb je een grote kans om de berkenzwam te vinden, een waardevolle paddenstoel die al duizenden jaren gebruikt wordt voor zijn geneeskrachtige werking. En wist je dat de (afgevallen!) bast perfect is om een vuurtje mee te starten?

Medicinale werking van de berk
De geneeskracht zit in de zuiverende werking op onze nieren en urinewegen én op onze gedachten. Ze past dus perfect in een voorjaarsreinigingskuur. Ook heeft de berk een positieve werking op huid en haar, zowel bij verschillende soorten eczeem als bij haaruitval. Bij reumatische klachten kan berk je ondersteunen.

Berkensap aftappen
Ook bij het wildplukken staat mijn liefde en respect voor de natuur voorop. Ondanks dat het berkensap wat je in februari/maart kunt tappen veel vitamines en mineralen bevat, zal ik je zelden adviseren om haar sap te tappen. Het sap van de boom staat gelijk aan ons bloed. Met het aftappen van het sap, maak je een verwonding aan, waardoor de boom sneller ziektes kan oplopen en als je het niet goed aanpakt, zelfs dood kan bloeden. Berkensap drink je wat mij betreft niet voor je plezier of voor de smaak, maar alleen als je haar écht nodig hebt vanwege haar geneeskrachtige werking.

Hoe gebruik je de berk dan wel?
De blaadjes bevatten een geneeskrachtige werking. Je kunt hier een tinctuur van maken of de verse of gedroogde bladeren gebruiken voor thee. Het jonge blad (april) kun je ook zo van de boom eten of door een salade doen. Uiteraard geld ook hier, pluk met respect en verzamel de blaadjes van verschillende berken.

Wilde Kruiden Cursus in de Zomer
Tijdens de Wilde Kruiden Cursus in de Lente kun je je verwonderen over de berk door te luisteren naar haar sapstroom. Wil je meer leren over de geneeskracht van wilde kruiden en bomen, maar wel mét respect voor de natuur? Geef je dan vast op voor de Wilde Kruiden Cursus in de Zomer waarin we haar blaadjes zullen proeven!

Wildplukgeluk in februari

Wildplukgeluk in februari

Geplaatst op door Janneke van Ruijven

Heerlijk genoten van een lang weekend in het bos, dat betekent elke dag verse dennen- of sparrennaaldenthee! Mijn favoriet is de smaak van de Douglas spar, dat moet je gewoon een keer geproefd hebben. Ook was er volop winterpostelein, veldkers en vogelmuur te oogsten. Lekker om bijvoorbeeld een salade of stamppot mee te maken, perfect om je mineralen weer mee aan te vullen. Eenmaal thuis gekomen zie ik de eerste maartse viooltjes en klein hoefblad al in bloei staan. Die komen goed van pas, als je last hebt van hoestklachten. En mijn grootste wildplukgeluk? De eerste daslook die opkomt! Die helpt je je weerstand verhogen in het voorjaar. Benieuwd naar meer wildplukgeluk in februari?

– brandnetel
– madeliefjes
– kleefkruid
– speenkruid (knolletjes vóór de bloei)
– vogelmuur
– paardenbloem
– veldzuring
– duizendblad
– herderstasje
– smeerwortel (wortel)

Wordt jij daar net zo enthousiast van als ik? En ben je benieuwd hoe je deze planten kunt gebruiken, zowel culinair als geneeskrachtig? Geef je dan op voor een Wilde Kruiden Cursus voor nog meer wildplukgeluk in februari én de rest van het jaar! Zo leer je bijvoorbeeld een vogelmuurzalf te maken die je o.a. kunt inzetten bij jeuk en insectenbeten. Ook ontvang je bij elke cursus een wildplukkalender, zodat je precies weet wat je in welk seizoen kunt oogsten.
Welke wilde kruiden komen aan bod bij de wilde kruiden cursus in de lente?

Welke wilde kruiden komen aan bod bij de wilde kruiden cursus in de lente?

Geplaatst op door Janneke van Ruijven

Ben jij benieuwd welke wilde kruiden aan bod komen bij de de zes lessen van de wilde kruiden cursus in de lente? Er worden minimaal 20 inheemse kruiden uitvoerig behandeld. Je leert hoe je de plant kunt herkennen en determineren. Maar ook welke geneeskrachtige eigenschappen de plant bevat, de eetbaarheid en wat je er allemaal mee kunt maken. Zowel culinair als geneeskrachtig. Al deze informatie staat ook in je cursusmap, zodat je het thuis op je gemak kunt nalezen.

We zijn alle lessen buiten (bij Weij Streekproeverij/De Polderij in Maassluis) en er zal voldoende tijd zijn om de planten te proeven, te ruiken en te voelen. Deze 20 wilde planten komen regelmatig terug zodat de kennis en ervaring die je opdoet echt blijft hangen. Zo krijg je voldoende vertrouwen om ze thuis ook te gaan wildplukken en er zelf mee aan de slag te gaan!

Daarnaast krijg je elk seizoen een wildplukkalender, daarop staan ca. 50 kruiden met naam en foto die je kunt vinden in de lente. Hieronder enkele wilde & inheemse planten die zeker behandeld worden. Zo weet je vast een beetje welke wilde kruiden aan bod komen tijdens de wilde kruiden cursus in de lente!

Opgeven doe je op Hipsy.

Kruidenthee

Kruidenthee

Geplaatst op door Janneke van Ruijven

Wat drink je liever; thee uit de supermarkt of biologische verse/gedroogde kruidenthee? Anderhalf jaar terug zag ik al een aflevering van de Keuringsdienst van Waarde over de toegevoegde suikers en zoetstoffen in theezakjes uit de supermarkt. Deze suikers staan op de ingrediëntenlijst als ‘aroma’ of ‘flavouring’ vermeld, waardoor je als klant onterecht de indruk hebt dat je suikervrije thee koopt.

Biologische verse kruidenthee
Vorige week besteedde Leef Bewust Nederland ook aandacht aan de schadelijke stoffen in theezakjes. Naast suikers, zijn er ook pesticiden en microplastics in de theezakjes aangetroffen. Een goed idee om over te stappen op biologische, verse kruidenthee. En als je dat eenmaal hebt geproefd dan wil je niet anders meer!

Bereiding kruidenthee
Tijdens de Wilde Kruiden Cursussen besteden we ook aandacht aan het maken van thee. Welke kruiden zijn geschikt? Welke combinaties kun je maken? Hoe zet je thee zodat de geneeskrachtige stoffen en de smaak het beste tot zijn recht komen? En hoe vaak mag je kruidenthee drinken? Naast kruideninfusies, wordt er ook besproken hoe je een decoct, maceraat, succus of kruidenlatté maakt en zullen we daar in de praktijk mee gaan experimenten. Kruidenthee is misschien wel de meest gemakkelijke manier om dagelijks meer wilde kruiden (en daardoor meer vitamines en mineralen) binnen te krijgen.

Heb jij je al opgegeven? Boek je ticket op Hipsy!
Dovenetel – Lamium

Dovenetel – Lamium

Geplaatst op door Janneke van Ruijven
Je vind haar nu alweer in bloei: de dovenetel – lamium. Veel mensen kennen haar omdat ze als kind de zoete bloemetjes uitzogen, bijen en hommels zijn dan ook gek op deze inheemse plant. Ze lijkt veel op een brandnetel, maar dan met bloemetjes. De naam geeft al aan dat ze de prik van de brandnetel kan doven. Ze komt voor in verschillende kleuren: wit, paars, geel en roze. Geneeskrachtig wordt de witte dovenetel het meeste gebruikt: Lamium album, maar ook de paarse dovenetel gebruik ik graag voor een kop thee. Het is (vooral) een vrouwenkruid die helpt bij allerlei ontstekingen: keelontsteking, blaasontsteking of een ontsteking van de vrouwelijke organen. De dovenetel zuivert ons bloed en verhoogd onze weerstand.

Bij menstruatiekramp of beginnende keelpijn drink ik graag een kop verse dovenetel thee. De geur en de smaak is enorm aards, dovenetel helpt je dan ook om in contact te komen met de natuur en met jezelf. 1 verse top is voldoende voor een kop thee, heb jij het al eens geproefd? Je kunt het kruid ook fijnsnijden en door de salade of wildplukboter doen, maar gebruik het dan met mate, de smaak is vrij intens.

Wil je meer weten over deze en andere kruiden? Voel je welkom bij de Wilde Kruiden Cursussen!
Mispels

Mispels

Geplaatst op door Janneke van Ruijven

Anderhalf jaar geleden plantte wij twee Mispels in het Symbiosebos en vandaag plukte we daar voor het eerst de vruchten van! Bijna niets is zo lekker dan een rijpe (lees: rotte) mispel zo uit de boom eten. Dat moet je gewoon een keer geproefd hebben, dus deelde ik ze uit aan de buren die langskwamen en die waren net zo enthousiast over de smaak (appelmoes met kaneel!) als ik. Ze smaken het lekkerste als de vorst erover heen geweest is. Dit kun je nabootsen door de mispels eerst even in de vriezer te stoppen. Heb jij weleens een mispel gegeten? November is de maand om ze te oogsten.

Culinair gebruik van de mispel
Je kunt de mispels rauw uitzuigen (let op de pitten) of verwerken tot moes, siroop, sap, chutney, likeur, schnaps, gelei of jam. Lekker door de (soja)yoghurt of bij een (vegan) kaasplankje. Let op: Je kunt beter niet kauwen op de pitten vanwege blauwzuur. Bij het verwerken zeef je de pitten eruit.

Geneeskracht van de mispel
Door de vitamine C zijn mispels een goede voorbereiding op de winter. De vruchten hebben een licht laxerende werking. Ze zijn bloed reinigend en bloed verrijkend door de verschillende mineralen en anti-oxidanten.

Wil je meer weten over mispels en andere bomen en kruiden? Geef je dan op voor een wilde kruiden cursus!

Verhoog je weerstand in de herfst met (wilde) planten

Verhoog je weerstand in de herfst met (wilde) planten

Geplaatst op door Janneke van Ruijven

Het is natuurlijk altijd belangrijk om goed voor jezelf te zorgen d.m.v. gezonde voeding, voldoende beweging in de buitenlucht en voldoende rust. Maar in de herfst kan je weerstand vaak wel wat extra hulp gebruiken. Helaas zijn veel mensen tegenwoordig bang om ziek te worden. Dat is meestal nergens voor nodig. Als jij goed voor je lichaam zorgt, dan zorgt je lichaam goed voor jou! En als je dan toch ziek wordt? Dan zijn er gelukkig allerlei kruiden die antibacteriële en antivirale eigenschappen bevatten en die je immuunsysteem kunnen versterken. Hoe beter je voor je lichaam zorgt en hoe beter je naar je lichaam luistert, hoe sneller je weer opgeknapt bent. Dus verhoog je weerstand in de herfst met wilde planten!

Welke wilde kruiden verhogen de weerstand
– gewone brunel
– vlierbessen & vlierbloesem
– sleedoornbessen
– vogelmuur
– varkensgras
– grove den
– heermoes
– etc.!

Tijdens de wildplukwandeling van Zondag 23 Oktober in Voedselbos Vlaardingen gaan we op zoek naar kruiden die je weerstand verhogen en naar kruiden die je kunnen ondersteunen bij ziekte. Achteraf ontvang je een hand-out met de behandelde kruiden én nog meer tips om je weerstand te versterken! Wil jij er ook bij zijn? Reserveer dan je plekje via Hipsy. Deze wandeling is ook op aanvraag te boeken als bedrijfsuitje, met vrienden of familie of als privéwildplukwandeling.

Eik – Quercus

Eik – Quercus

Geplaatst op door Janneke van Ruijven
Momenteel regent het overal eikeltjes, een mooi moment om even stil te staan bij de geneeskracht en eetbaarheid van de Eik – Quercus.

Symboliek van de eik
Eiken zijn sterke bomen die symbool staan voor kracht en moed. De energie van de Eik is mannelijk.

Geneeskracht van de eik
Bij angsten, slapeloosheid en zenuwuitputting kan tinctuur van de schors en de bast van de Eik ons helpen. Van het blad van de Eik kun je thee zetten. De Eik kan ons helpen om onze weerstand te verhogen en om ons zenuwstelsel te versterken. Eik bevat veel mineralen, zoals calcium, ijzer en kalium.

Biodiversiteit op de eik
Er leven veel soorten beestjes op de Eik. Ook legt de galwesp zijn eitjes regelmatig in de bladeren en eikels van de Eik, waardoor er allerlei vervormingen ontstaan (zie foto’s). Als je wacht tot de beestjes eruit gekropen zijn, dan kun je eikengallen gebruiken om inkt mee te maken.

Eetbaarheid van de eik
Van de eikeltjes kun je glutenvrij meel maken om brood, koekjes of pannenkoeken mee te bakken. Ook kun je er surrogaat koffie van maken. Wel is het belangrijk de eikels eerst te laten weken vanwege het tannine gehalte. Dit doe je door de eikels in kokend water te doen en hierin laten weken (dus niet doorkoken, dan wordt het snot). Het schilletje laat dan makkelijker los en dan kun je ze pellen. Vervolgens herhaal je dit nog een aantal keer. Hier ben je zo’n twee dagen mee bezig. Op deze manier spoel je veel van de tannine (bitterstoffen) eruit, die voor mensen in grote hoeveelheden ongezond zijn. Als het water niet meer bruin kleurt en de smaak niet meer zo bitter is, dan zijn ze klaar. Je kunt ze dan vers gebruiken of je maakt ze klein en droogt ze op lage temperatuur in de oven (regelmatig omscheppen). Daarna in de mixer en zo ontstaat er eikeltjesmeel. Eikeltjesmeel bevat veel calorieën (ca. 400 gram kcal. per 100 gram) en is glutenvrij. Ze bevatten veel verschillende mineralen en vit. B en C. Vervolgens kun je er alle kanten mee op, ik heb er bijvoorbeeld koekjes van gemaakt en een spread voor op brood.

Geen zin om te koken en/of heb je last vermoeidheid? Je kunt de kracht van de Eik ook gewoon ervaren door een tijdje tegen zijn stam te gaan zitten.

Meer leren over de eik – quercus, doe je in de Wilde Kruiden Cursus in de herfst bij Weij Streekproeverij!
Fête de la nature

Fête de la nature

Geplaatst op door Janneke van Ruijven

Wat was het een heerlijk weekend met in totaal vijf wildplukwandelingen! Elke dag werden er weer andere kruiden, struiken en bomen behandeld. Bij het Duurzaamheidscentrum staat bijvoorbeeld een hele mooie Japanse Tempelboom (Ginkgo Biloba) en Lijsterbes. Ook kwam de Stinkende Gouwe met zijn gele melksap en mierenbroodjes voorbij. In Avonturis vinden we weer een andere bijzondere plant, namelijk Zulte, een zeegroente. En als afsluiting de kruidenwandeling in het Voedselbos waar ik o.a. vertelde over de kracht van brandnetelzaden, duindoornbessen en de frisse smaak van veldzuring. Dankbaar dat er afgelopen weekend zoveel interesse was voor de wilde kruiden.

Ieder jaar probeer ik mee te doen aan fête de la nature door verschillende wilde kruiden wandelingen te organiseren op verschillende plekken. Zo kun je op een laagdrempelige manier kennismaken met wat de natuur allemaal te bieden heeft aan eetbare en geneeskrachtige kruiden, bloemen, zaden, bomen, bessen en paddenstoelen. Fête de la nature is het grootste grassroots festival van Nederland. Drie dagen lang worden er door het hele land natuurfeestjes georganiseerd. Het wordt altijd georganiseerd in het eerste weekend van September, hou die dus alvast vrij voor volgend jaar als je erbij wilt zijn! De eerstvolgende staat gepland op 5,6 en 7 september 2025.

Wil je ook een keer meewandelen met een wildplukwandeling? Binnenkort zet ik weer nieuwe data online. Hou daarvoor de agenda in de gaten! Daarnaast kun je me ook benaderen voor wildplukwandelingen/kruidenworkshops op verzoek. 🌿

Sint Janskruid – Hypericum Perforatum

Sint Janskruid – Hypericum Perforatum

Geplaatst op door Janneke van Ruijven

Vanmorgen stond het allereerste bloemetje van Sint Janskruid in mijn tuin in bloei! Deze heerlijke, rommelige en vrolijke plant bloeit altijd rond midzomer (21 juni). Hij zit boordevol met vrolijke zonne-energie en staat vooral bekend om zijn geneeskrachtige werking bij (winter)depressie en neerslachtigheid, maar kan ook helpen bij A.D.H.D. Als je de blaadjes tegen het licht houdt, zie je de licht doorlatende kliertjes in de blaadjes zitten. Sint Janskruid brengt licht in de duisternis en schept orde in de chaos. Let op; Sint Janskruid mag niet i.c.m. antidepressiva gebruikt worden en verminderd de werking van o.a. de anticonceptiepil.

Als je de bloemetjes op olie zet, kleurt de olie prachtig rood. Deze olie helpt bij wintervoeten, zonnebrand of als je bv. je vinger verband hebt tijdens het koken. Het is ook een fijne massageolie die verwarmend werkt bij spierpijn, gewrichtspijn en zenuwpijn. Maar let op; het insmeren met sint jansolie maakt je huid lichtgevoelig. Dus ga er niet mee in de zon zitten, dan krijg je een tegengesteld effect en zul je juist verbranden. Zelf de bloemetjes verzamelen? Laat voldoende staan voor de insecten, die zijn er ook gek op!

Wil je meer weten over Sint-Janskruid en andere magische kruiden? In de wilde kruiden jaaropleiding leer je er alles over!