Categorie: Bomen

Ruwe berk – Betula pendula

Ruwe berk – Betula pendula

Geplaatst op door Janneke van Ruijven

Boom van de maand: De Berk – Betula

Eén van mijn favoriete bomen is de berk, een krachtige pioniersboom. Pionieren zijn vaak goed voor onze weerstand en voor reiniging (zowel in de aarde als in ons lichaam), dat is ook bij de berk het geval. Haar prachtige witte stam weerkaatst het licht van de maan, haar energie (en sapstroom!) is extra krachtig bij de volle maan. Ik nodig je uit om met volle maan is tegen haar stam aan te gaan staan en de energie te voelen en haar wijsheid te ontvangen. Ze leeft in symbiose met de magische vliegenzwam. Is de berk verzwakt? Dan heb je een grote kans om de berkenzwam te vinden, een waardevolle paddenstoel die al duizenden jaren gebruikt wordt voor zijn geneeskrachtige werking. En wist je dat de (afgevallen!) bast perfect is om een vuurtje mee te starten?

Medicinale werking van de berk
De geneeskracht zit in de zuiverende werking op onze nieren en urinewegen én op onze gedachten. Ze past dus perfect in een voorjaarsreinigingskuur. Ook heeft de berk een positieve werking op huid en haar, zowel bij verschillende soorten eczeem als bij haaruitval. Bij reumatische klachten kan berk je ondersteunen.

Berkensap aftappen
Ook bij het wildplukken staat mijn liefde en respect voor de natuur voorop. Ondanks dat het berkensap wat je in februari/maart kunt tappen veel vitamines en mineralen bevat, zal ik je zelden adviseren om haar sap te tappen. Het sap van de boom staat gelijk aan ons bloed. Met het aftappen van het sap, maak je een verwonding aan, waardoor de boom sneller ziektes kan oplopen en als je het niet goed aanpakt, zelfs dood kan bloeden. Berkensap drink je wat mij betreft niet voor je plezier of voor de smaak, maar alleen als je haar écht nodig hebt vanwege haar geneeskrachtige werking.

Hoe gebruik je de berk dan wel?
De blaadjes bevatten een geneeskrachtige werking. Je kunt hier een tinctuur van maken of de verse of gedroogde bladeren gebruiken voor thee. Het jonge blad (april) kun je ook zo van de boom eten of door een salade doen. Uiteraard geld ook hier, pluk met respect en verzamel de blaadjes van verschillende berken.

Wilde Kruiden Cursus in de Zomer
Tijdens de Wilde Kruiden Cursus in de Lente kun je je verwonderen over de berk door te luisteren naar haar sapstroom. Wil je meer leren over de geneeskracht van wilde kruiden en bomen, maar wel mét respect voor de natuur? Geef je dan vast op voor de Wilde Kruiden Cursus in de Zomer waarin we haar blaadjes zullen proeven!

Mispels

Mispels

Geplaatst op door Janneke van Ruijven

Anderhalf jaar geleden plantte wij twee Mispels in het Symbiosebos en vandaag plukte we daar voor het eerst de vruchten van! Bijna niets is zo lekker dan een rijpe (lees: rotte) mispel zo uit de boom eten. Dat moet je gewoon een keer geproefd hebben, dus deelde ik ze uit aan de buren die langskwamen en die waren net zo enthousiast over de smaak (appelmoes met kaneel!) als ik. Ze smaken het lekkerste als de vorst erover heen geweest is. Dit kun je nabootsen door de mispels eerst even in de vriezer te stoppen. Heb jij weleens een mispel gegeten? November is de maand om ze te oogsten.

Culinair gebruik van de mispel
Je kunt de mispels rauw uitzuigen (let op de pitten) of verwerken tot moes, siroop, sap, chutney, likeur, schnaps, gelei of jam. Lekker door de (soja)yoghurt of bij een (vegan) kaasplankje. Let op: Je kunt beter niet kauwen op de pitten vanwege blauwzuur. Bij het verwerken zeef je de pitten eruit.

Geneeskracht van de mispel
Door de vitamine C zijn mispels een goede voorbereiding op de winter. De vruchten hebben een licht laxerende werking. Ze zijn bloed reinigend en bloed verrijkend door de verschillende mineralen en anti-oxidanten.

Wil je meer weten over mispels en andere bomen en kruiden? Geef je dan op voor een wilde kruiden cursus!

Eik – Quercus

Eik – Quercus

Geplaatst op door Janneke van Ruijven
Momenteel regent het overal eikeltjes, een mooi moment om even stil te staan bij de geneeskracht en eetbaarheid van de Eik – Quercus.

Symboliek van de eik
Eiken zijn sterke bomen die symbool staan voor kracht en moed. De energie van de Eik is mannelijk.

Geneeskracht van de eik
Bij angsten, slapeloosheid en zenuwuitputting kan tinctuur van de schors en de bast van de Eik ons helpen. Van het blad van de Eik kun je thee zetten. De Eik kan ons helpen om onze weerstand te verhogen en om ons zenuwstelsel te versterken. Eik bevat veel mineralen, zoals calcium, ijzer en kalium.

Biodiversiteit op de eik
Er leven veel soorten beestjes op de Eik. Ook legt de galwesp zijn eitjes regelmatig in de bladeren en eikels van de Eik, waardoor er allerlei vervormingen ontstaan (zie foto’s). Als je wacht tot de beestjes eruit gekropen zijn, dan kun je eikengallen gebruiken om inkt mee te maken.

Eetbaarheid van de eik
Van de eikeltjes kun je glutenvrij meel maken om brood, koekjes of pannenkoeken mee te bakken. Ook kun je er surrogaat koffie van maken. Wel is het belangrijk de eikels eerst te laten weken vanwege het tannine gehalte. Dit doe je door de eikels in kokend water te doen en hierin laten weken (dus niet doorkoken, dan wordt het snot). Het schilletje laat dan makkelijker los en dan kun je ze pellen. Vervolgens herhaal je dit nog een aantal keer. Hier ben je zo’n twee dagen mee bezig. Op deze manier spoel je veel van de tannine (bitterstoffen) eruit, die voor mensen in grote hoeveelheden ongezond zijn. Als het water niet meer bruin kleurt en de smaak niet meer zo bitter is, dan zijn ze klaar. Je kunt ze dan vers gebruiken of je maakt ze klein en droogt ze op lage temperatuur in de oven (regelmatig omscheppen). Daarna in de mixer en zo ontstaat er eikeltjesmeel. Eikeltjesmeel bevat veel calorieën (ca. 400 gram kcal. per 100 gram) en is glutenvrij. Ze bevatten veel verschillende mineralen en vit. B en C. Vervolgens kun je er alle kanten mee op, ik heb er bijvoorbeeld koekjes van gemaakt en een spread voor op brood.

Geen zin om te koken en/of heb je last vermoeidheid? Je kunt de kracht van de Eik ook gewoon ervaren door een tijdje tegen zijn stam te gaan zitten.

Meer leren over de eik – quercus, doe je in de Wilde Kruiden Cursus in de herfst bij Weij Streekproeverij!
Vlaardings stel redt 174 bomen van de zaag

Vlaardings stel redt 174 bomen van de zaag

Geplaatst op door Janneke van Ruijven

Ik organiseer themalessen over ‘het belang van bomen’ in het Oranjepark. We starten dan bij een prachtige, oude Vleugelnootboom. Tot mijn verbazing kwam ik erachter dat deze mooie boom op de kaplijst van de Gemeente Vlaardingen stond. Dat kan en mag natuurlijk niet gebeuren en daarom tekende ik bezwaar aan…met resultaat! Zie het artikel van 3-9-2019 in het AD: Vlaardings stel redt 174 bomen van de zaag 

Na dit succes heb ik besloten om vrijwilliger te worden als uitvoerend bestuurslid bij Stichting Boombehoud Vlaardingen.